ISO22000 7.8 แผนการทวนสอบ
- รายละเอียด
- ฮิต: 11678
เมื่อท่านจัดทำ แผน HACCP, oPRPs, PRPs มาตรฐาน ISO22000 กำหนดให้ท่านต้องพิจารณาในการจัดทำแผนการทวนสอบ (verification) เพื่อทวนสอบว่า แผน HACCP, oPRPs, PRPs จะมีการนำไปปฏิบัติ และ ได้ผลตามที่ต้องการการทำการทวนสอบ จะรวมถึง การตรวจติดตามภายใน การทบทวนบันทึก /เอกสาร การตรวจสอบ การทดสอบ และการทำการทวนสอบเป็นกิจกรรมที่ต่อเนื่อง ซึ่งเป็นการเพิ่มเติมขึ้นมากกว่ากิจกรรมการตรวจเฝ้าระวังสำหรับ แผน HACCP และ oPRP เพื่อให้มั่นใจว่าระบบ FSMS จะมีการปฏิบัติใช้ตามที่ได้กำหนดและระบบ FSMSจะได้รับการปรับให้ทันสมัย
นิยาม
— การรับรองผล /การยืนยันความใช้ได้ (validation) คือ หลักฐานที่สามารถยืนยันว่ามาตรการควบคุม (Control measure) โดย แผน HACCP และโดยโปรแกรมปฏิบัติการพื้นฐาน (Operational PRP) ว่ายังมีประสิทธิผลและมีสภาพใช้งานได้
— การทวนสอบ/verification คือ การยืนยันจากหลักฐานที่ชัดเจนเป็นรูปธรรม ว่าข้อกำหนดต่างๆ ได้บรรลุ
— การตรวจเฝ้าระวัง (monitor) คือ ดำเนินกิจกรรมตามแผนที่ได้จัดทำไว้เป็นลำดับเพื่อสังเกตหรือ ตรวจวัดค่าต่างๆ เพื่อประเมินว่ามาตรการควบคุม(3.7) มีการดำเนินงานเป็นไปตามเจตนาหรือไม่
การทวนสอบ (Verification)
การทวนสอบ (Verification) เป็นกิจกรรมเพื่อยืนยันว่า ได้มีการปฏิบัติที่สอดคล้อง โดยการยืนยันตรวจสอบการกระทำต่างๆว่าสอดคล้อง กับ แผน HACCP. oPRPs, PRPs และ ระเบียบปฏิบัติในการทำงาน หรือไม่ ในอีกความหมายหนึ่งคือเป็นการประเมินว่าสิ่งต่างๆที่องค์กรกำหนดไว้ใน FSMS ได้มีการนำไปปฏิบัติหรือไม่ ได้ผลดีตามที่ต้องการเพียงใด
การทวนสอบนี้(Verification) เป็นกิจกรรมที่ทำก่อน และ/หรือ หลังการปฏิบัติงาน โดยเจตนารมณ์หลักของการทวนสอบ เพื่อเป็นการแสดงหลักฐานว่าระบบ FSMS มีประสิทธิผลเป็นอย่างดี
การทวนสอบ (Verification) เป็นกิจกรรมที่ต้องวางแผนล่วงหน้า และโดยปกติแล้วเป็นกิจกรรมที่กระทำในพื้นที่ผลิตระหว่างการผลิตประจำวัน โดยพนักงานระดับหัวหน้างานหรือ QA
การทวนสอบ (Verification) เป็นกิจกรรมที่ไม่มีสิ้นสุดตราบใดที่ยังคงมีการผลิต on-going activities ซึ่งเหมือนกับการ ตรวจเฝ้าระวัง (Monitoring)
ตัวอย่างกิจกรรมการทวนสอบ (Verification)
ตัวอย่างการทวนสอบประกอบด้วย
- ทำการทบทวนบันทึก การตรวจเฝ้าระวัง และบันทึก อื่นๆ ( เช่น PRPs) ว่ามีการปฏิบัติครบถ้วนทุกจุด
- ทำการทบทวนรายงานสิ่งเบี่ยงเบนต่างๆ การแก้ไข รวมถึงการจัดการกับ ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เป็นไปตามข้อกำหนด
- ทำการทบทวนบันทึกการฝึกอบรม
- ทำการทบทวนข้อร้องเรียน ที่อาจเกี่ยวข้องกับประสิทธิผลมาตรการควบคุม
- ทำการตรวจสอบ การดำเนินการว่ามาตรการควบคุมอยู่ภายใต้การควบคุม
- ทำการตรวจวิเคราะห์ ทดสอบ ผลิตภัณฑ์ในกระบวนการ และ/หรือหรือผลิตภัณฑ์สุดท้าย รวมถึงสภาพแวดล้อม
- ทำการสุ่มทดสอบว่าเครื่องมือ อุปกรณ์มีการทำงานตามที่กำหนด
- ทำการสังเกตการณ์ปฏิบัติการจริง (site inspection) ว่ามาตรการควบคุมอยู่ภายใต้การควบคุม และระบบการตรวจเฝ้าระวัง
- ทบทวนระบบการสอบย้อน
- การตรวจประเมิน การนำ PRPs ไปปฏิบัติ
- การตรวจประเมิน ข้อมูลที่ใช้ในการทำการวิเคราะห์อันตราย ว่าครบถ้วนถูกต้องหรือไม่
- การตรวจประเมิน การปฏิบัติตามแผน HACCP ( การระบุรายละเอียดผลิตภัณฑ์และแผนภูมิถูกต้อง การเฝ้าระวังในแต่ละจุดวิกฤติได้ถูกปฏิบัติตามอย่างถูกต้องครบถ้วน การปฏิบัติงานการผลิตไม่อยู่นอกค่าวิกฤติ มีการบันทึกข้อมูลตามจุดต่างๆที่กำหนดไว้ในแผน HACCP อย่างครบถ้วน เป็นต้น )
เนื่องจากสิ่งที่ต้องยืนยันโดยกิจกรรมการทวน สอบนี้ มีหลากหลาย แต่ละวิธีของการทวนสอบ มีข้อจำกัด ในวิธีการ รอบเวลา และ ความเข้มงวดของกิจกรรมและความเสี่ยงของกิจกรรมนั้นๆ เป็นเทคนิคในการออกแบบระบบการทวนสอบที่ดีหากมีการจัดทำตารางกำหนดวิธีการ เพื่อมั่นใจว่าไม่มีสิ่งใดหลุดหลงลืม ทวนสอบ
ผลของการวางแผน
ผลของการวางแผนนี้ ต้องอยู่ในรูปแบบที่เหมาะสมสำหรับการดำเนินงานขององค์กร มาตรฐาน ISO22000 ไม่ได้บังคับว่าต้องเป็นเอกสาร ระเบียบปฏิบัติแยกต่างหาก เพราะในความเป็นจริง บางกิจกรรมของ verification อาจอยู่ใน แผน HACCP หรืออยู่ในงานปกติ เช่น มีการตรวจสอบเอกสารซ้ำสำหรับ Batch ที่จะส่งออกจากโรงงาน ซึ่งเป็นการตรวจทานบันทึกที่สำคัญพร้อมกับผลการ ตรวจเฝ้าระวัง ผลการทดสอบผลิตภัณฑ์สุดท้าย เพื่ออนุมัติการส่งออกจากโรงงาน ในแต่ละวันบางสถานประกอบการมีการทวนสอบบันทึกทั้งหมด ในกระบวนการเพื่อทำการทวนสอบซ้ำ ซึ่งก็เป็นเรื่องปกติสำหรับสถานที่ผลิตอาหารจำนวนมาก
แต่บางกรณี บางกิจกรรม ก็เป็นเรื่องที่นานๆ รอบหนึ่งทำที เช่นการทำการสังเกตการณ์ปฏิบัติการจริง รวมถึงระบบการตรวจเฝ้าระวัง จากทีมงานด้านความปลอดภัยอาหาร , การสุ่มทดสอบผลิตภัณฑ์, การสุ่มทดสอบเพาะเชื้อ หรือ การตรวจติดตามภายใน เป็นต้น กิจกรรมบางอย่างต้องทำเป็นรอบเวลา จึงต้องมีแผนงานต่างหาก
ข้อควรระวัง เนื่องจากกิจกรรมการทวนสอบนี้ ทำการตรวจสอบกิจกรรมตรวจเฝ้าระวังด้วย ดังนั้นผู้ที่ได้รับมอบหมายในการทวนสอบไม่สามารถเป็นผู้เดียวกันได้ในการทวน สอบ และการตรวจเฝ้าระวัง
สำหรับองค์กรขนาดเล็ก ที่ซึ่งกิจกรรมไม่ซับซ้อน การจัดทำเป็นแผนการทวนสอบในรูปแบบตาราง อาจเหมาะสม กับองค์กรท่าน