การตรวจประเมิน สิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับพนักงานในอุตสาหกรรมอาหาร

การตรวจประเมิน อำนวยความสะดวกสำหรับพนักงาน ( Staff facilities)  เป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญสำหรับเช่นกัน เพราะเป็นปัจจัยที่สำคัญในการสร้างสถานประกอบการให้มีความปลอดภัยในการผลิต อาหาร เช่นเดียวกันกับการตรวจประเมิน อุปกรณ์ที่ใช้แปรรูปอาหาร ( food processing facilities ) ผู้ตรวจประเมินควรให้ความสนใจสิ่งอำนวยความสะดวกของพนักงาน ( staff facilities ) ที่ซึ่งอยู่นอกพื้นที่การผลิต เนื่องจากมีความช่วงโยงกันในแง่่สุขลักษณะและความปลอดภัยด้านอาหาร บทความนี้ให้แนวทางในการวางระบบ และระบุประเด็นที่ผู้ตรวจต้องใส่ใจ:

ห้อง Locker : สถานประกอบการที่ไม่ใส่ใจด้านอาหารปลอดภัย ห้อง locker มักเป็นห้องที่ไม่ได้รับการเอาใจใส่และ มีมาตรฐานสุขลักษณะที่ต่ำ ห้อง locker ควรจะเป็นทั้งห้องที่มีความปลอดภัยและมีสุขลักษณะที่ดี เนื่องจากใช้ในการเก็บเสื้อผ้า อาหาร รวมถึงของส่วนตัวของพนักงาน locker ต้องอยู่ในสภาพดี สูงจากพื้นอย่างน้อย 15 cm. เพื่อป้องกันการเกิดความสกปรกจากการสัมผัสกับพื้นห้อง ด้านบนของ locker ควรสูงชนผนัง หากเป็นไปไม่ได้ ควรทำด้านบนนั้นลาดเอียงหรือทำอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อป้องกันพนักงานกองของไว้ด้านบน locker วัสดุ ที่ใช้ทำ locker ควรทำจากโลหะไม่เป็นสนิม เช่น stainless steel sheet / wire mesh ต้องมีความแข็งแรง ทนทาน ต่อการใช้งาน หากเป็นไปได้ควรออกแบบให้สามารถระบายอากาศได้ เนื่องจากเสื้อที่ใส่มาจากบ้านที่ทำการเก็บอาจมีความชื้นดัง นั้น เพื่อป้องกันการอับชื้น ตู้ locker จึงควรสามารถระบายอากาศได้ ในปัจจุบันได้ปรับเปลี่ยนเป็นระบบราวแขวนแบบเปิดเพื่อลดปัญหาการอับชื้นนี้

ห้องเปลี่ยนเสื้อผ้ามักอยู่ที่เดียวกัน กับห้อง locker ในบางองค์กรอาจมีระบบให้มีการฝากของ ก่อนรับเสื้อคลุมทำงานในพื้นที่ ขนาดของห้องเปลี่ยนเสื้อผ้าต้องมีการคำนวณให้เหมาะสมกับปริมาณพนักงานที่ใช้ งานในช่วงนั้นๆ
Protective Footware สามารถเก็บใน locker ได้ แต่ในส่วนที่เป็นรองเท้า boot (walington boots) มักใช้วิธีการแขวนโดยการคว่ำที่มุมองศา 45 และมีก้านเพื่อแขวนรองเท้าได้ เพื่อให้สะดวกสามารถแขวนเก็บได้อย่างรวดเร็วในช่วงการเปลี่ยนกะ/ เลิกงาน รวมถึงต้องสามารถระบายอากาศได้โดยสะดวก ไม่อับ ในพื้นที่นั้นอาจมีท่อลมในบริเวณดังกล่าวเพื่อให้สามารถเป่าเศษผงต่างๆใน รองเท้าได้  พื้นที่การเก็บรองเท้า boot นี้มักแยกพื้นที่จากห้องเก็บเสื้อผ้า
ห้องน้ำเป็นสิ่งบ่งบอกสภาพสุขลักษณะ รวมถึงทัศนคติของพนักงานและระดับการควบคุมของฝ่ายบริหารได้เป็นอย่างดี ห้องน้ำควรได้รับการทำความสะอาด อุปกรณ์ล้างมือจะต้องเป็นแบบไม่ใช้มือในการเปิดน้ำ พร้อมทั้งสบู่และอุปกรณ์ที่ทำให้มือแห้ง อุปกรณ์ล้างมือในห้องน้ำควรมีมาตรฐานเช่นเดียวกับในอ่างล้างมือในสายการผลิต
ต้องดูความเสี่ยงของพนักงานที่ล้างมือ เมื่อเข้าห้องน้ำเสร็จ ที่ต้องล้างมืออีกครั้งก่อนเข้าพื้นที่สัมผัสอาหาร ป้ายเตือนต้องติดประกาศอย่างชัดเจน ห้องน้ำและพื้นที่สำหรับล้างมือควรมีการแยกพื้นที่ระหว่างชายหญิง และต้องมีปริมาณที่เพียงพอตามที่กำหนดโดยกฏหมาย
ห้องน้ำทั้งหมดจะต้องมีแสงสว่างเพียงพอ การระบายอากาศและท่อระบายน้ำ ไม่ควรสามารถไหลผ่านหรือระบายผ่านพื้นที่ผลิตอาหาร ห้องน้ำต้องแยกจากพื้นที่ผลิตอาหาร ผนัง พื้น เพดาน ผ้า ต้องสร้างจากวัสดุที่สามารถทำความสะอาดได้ ไม่สะสมเชื้อรา ไม่มีรอยแตกหรือมีจุดที่ยากต่อการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อ ระบบท่อทางต่างๆต้องมีการออกแบบที่ลดการสะสมของฝุ่นพื้นที่เปลี่ยนเสื้อผ้า ห้องlocker ห้องน้ำ ต้องถูกควบรวมในแผนการควบคุมสัตว์พาหะ ผู้ตรวจประเมินควรตรวจสอบจุดนี้ว่ามีการกำหนดไว้เพียงพอเหมาะสมหรือไม่

Control of smoking

การสูบบุหรี่และการผลิตอาหารเป็นสิ่งที่ ไม่อาจไปด้วยกันได้ ผู้ตรวจประเมิน ต้องทำการตรวจสอบอย่างเข้มงวดในเรื่องนี้ไม่ว่า การย้ายสถานที่สูบบุหรี่ออกจากพื้นที่วสถานประกอบการซี่งรวมถึงภายในสำนักงานหากพนักงานที่ติดบุหรี่ และต้องการสูบบุหรี่ในชั่วโมงการทำงาน ผู้บริหารต้องจัดสิ่งอำนวยความสะดวกในการจัดการเรื่องนี้หากเป็นไปไม่ได้ ผู้บริหารต้องจัดพื้นที่เฉพาะสำหรับดูดบุหรี่ พนักงานที่ต้องการออกจากพื้นที่เพื่อไปสูบบุหรี่ ต้องเปลี่ยนเสื้อผ้า ชุดคลุม ห้อง ต้องมีขนาดใหญ่ และมีถาดทรายขนาดใหญ่สำหรับเขี่ยบุหรี่ เพื่อป้องกันเศษบุหรี่ ก้นบุหรี่ เถ้าบุหรี่ตกลงสู่พื้น ที่ซึ่งสุดท้ายแล้วเกิดความเสี่ยงในการเหยียบติดเข้าสู่พื้นที่ทำงาน ระบบ ระบายอากาศต้องได้รับการออกแบบเป็นอย่างดีและมีระบบการกรองอากาศ หรือระบายสู่อากาศที่ไม่ปนเปื้อนสู่ส่วนการผลิต และแน่นอนเพื่อให้สามารถลดปัญหาเรื่องนี่้ การสรรหาว่าจ้างพนักงานใหม่ ต้องตั้งนโยบายการรับพนักงานที่ไม่สูบบุหรี่เท่านั้น

โรงอาหาร (Canteen facilities)

การมีโรงอาหาร ที่ถูกสุขลักษณะในโรงอาหารเป็นสิ่งสำคัญ โรงอาหารจะเป็นแหล่งรวม พนักงานทั้งหมด การมีโรงอาหารจะสามารถลดการปนเปื้อนจากการที่พนักงานต้องไปทานอาหารภายนอก หรือ นำอาหารมาทานเองตามมุมต่างๆในสถานประกอบการต้องไม่ลืมว่าโรงอาหารเป็นแหล่งจัดเตรียม อาหารให้แก่ พนักงานที่ทำงานใน high care area เช่นกัน การไม่รักษาสุขลักษณะที่เพียงพออาจก่อให้เกิดอาการอาหารเป็นพิษได้ง่ายๆ ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนสู่กระบวนการผลิตอาหารได้ ดังนั้นโรงอาหารต้องได้รับการควบคุมจากส่วนงานที่ดูแลระบบจัดการอาหาร ปลอดภัยเช่นกันพนักงานในส่วน high care จะต้องถอดเสื้อคลุมออกก่อนที่จะเข้าโรงอาหาร และหากเป็นไปได้ให้จัดพื้นที่พิเศษเพื่อลดการปนเปื้อนสำหรับพนักงานที่ำทำ งานในพื้นที่ high care ในการรับประทานอาหาร ออกจากพนักงานที่ทำงานในส่วน low care หากไม่สามารถแยกพื้นที่ พนักงานทั้งหมดต้องถอด protective clothing ออกก่อน ที่เข้าไปในพื้นทโรงอาหารผู้เยี่ยมชม พนักงานขับรถ และช่างก็ ควรปฎิบัติเช่นเดียวกันเมื่อเข้าไปใช้พื้นที่โรงอาหาร อุปกรณ์ทั้งหมด ถ้วย และ เครื่องใช้บนโต๊ะอาหารเช่นมีด ส้อม ช้อน ที่ใช้ในพื้นที่โรงอาหาร จะต้องไม่นำออกหรือนำเข้าไปในพื้นที่สัมผัสกับอาหาร

การควบคุมอาหารและเครื่องดื่ม ( Control of food and drink )

ระหว่างการคัดสรรพนักงานเพื่อทำงานในส่วนการผลิต บริษัท ต้องแจ้งให้ทราบ ถึงกฏการควบคุมที่จะไม่อนุญาติให้นำขนมหวาน เครื่องดื่ม หรือ อาหาร เข้าไปใน พื้นที่โรงงาน ให้กับพนักงานทุกคน และรวมถึงกฏที่จะอนุญาติให้ทานอาหารเฉพาะในโรงอาหารหรือในพื้นที่พักที่จัด เตรียมไว้เท่านั้น ซึ่งการกระทำเช่นนี้สามารถช่วยลดการเกิด การปนเปื้อนสิ่งแปลกปลอมจากบรรจุภัณฑ์ของห่อขนมหวาน กระดาษ และ บรรจุภัณฑ์ของเครื่องดื่ม พนักงานที่ออกไปพักนอกพื้นที่ผลิต/ทำงาน ต้องทำการถอดเสื้อคลุมก่อนออกนอกพื้นที่พื้นที่ที่พักผ่อนของพนักงานต้องสะอาด ถูกสุขลักษณะ และมีการระบายอากาศที่ดี สร้างด้วยวัสดุที่ทำความสะอาดง่าย มีถังขยะเพียงพอรวมถึงป้ายห้ามสูบบุหรี่ในพื้นที่นี้ ขนาดห้องต้องเพียงพอต่อปริมาณของพนักงานในช่วงเวลาที่มีการพักพร้อมๆกันพนักงานที่ทำงานในพื้นที่สกปรก / สารเคมี ควรมีการแยกห้องล็อคเกอร์และพื้นที่พัก เพื่อลดการปนเปื้อนกับพนักงานในส่วนงานอื่นๆที่เหลือจำนวนมาก

พี่เลี้ยง/ระบบให้คำปรึกษา

เมื่อพนักงานมีปัญหาในการทำงาน พนักงานควรมีบุคคลที่มีเขาสามารถพูดคุยแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นต่างๆ ซึ่งอาจรวมถึงข้อคิดเห็นที่เกี่ยวข้องกับประเด็นด้านสุขลักษณะ ระบบการสื่อสารภายในควรเป็นระบบที่เปิดโอกาสและรับฟังความคิดเห็นของพนักงาน ในทุกๆกรณีพนักงานไม่ว่าตำแหน่งใดก็ตาม ควรได้รับการฝึกอบรมในเรื่องพื้นฐานสุขลักษณะอาหารเป็นอย่างน้อย ซึ่งไม่ใช่เป็นการเอา ข้อกำหนด GMP Codex มาอบรม แต่เป็นการบอกว่าอะไรที่ให้ทำ อะไรที่ห้าม เพราะอะไร ทำไม ...

บอร์ดข่าวสาร ( Notice boards )

ควรมีการจำกัด ผู้ที่สามารถเพิ่มเติมแก้ไขติดประกาศบอร์ดข่าวสาร ซึ่งหากเป็นไปได้ บอร์ดนี้ควรมีกระจกปิดกั้น ไม่ว่ากรณีใดๆ ต้องไม่มีการใช้ ลวดเย็บ หมุดปัก หรือสิ่งที่คล้ายๆกัน หากเป็นไปได้ควรใช้กระดานที่ทำจากโลหะแผ่น ที่ซึ่งสามารถยึดติดข่าวสารโดย แม่เหล็ก (Magnetic Plastic Coated)ควรมีการพิจารณาประเมินความเสีี่ยงอันตรายทางกายภาพ และวิธีการลดการปนเปื้อนจากบอร์ดข่าวสารนี้

ช่างและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานซ่อมบำรุง

ช่างซ่อมเป็นผู้ที่ต้องทำสิ่งสำคัญตาม หน้าที่ คือการทำให้เครื่องจักรสามารถเดินเครื่องต่อไปได้ ซึ่งมักต้องทำงานภายใต้เวลาที่มีอยู่อย่างจำกัด  ทัศนคติทั่วไปของช่างกับในเรื่องความสะอาดนั้นมักไม่ค่อยดีนัก เพราะช่างมักคุ้นเคยกับการที่มือเลอะน้ำมัน เปื้อนจารบีซึ่งเป็นเรื่องปกติวิสัยของความเป็นช่างคำว่าสะอาด สกปรก สิ่งที่ต้องระวัง อาจมีการตีความที่แตกต่างกันระหว่างพนักงานที่อยู่ในส่วนงานผลิต กับช่างซ่อมบำรุงเป็นหน้าที่ของผู้บริหารที่ต้องทำให้ทีม งานวิศวกรรม รวมถึงช่างซ่อมบำรุง เข้าใจถึงถึงผลกระทบของการทำงานเขากับความปลอดภัยด้านอาหาร รวมถึงวิธีการลดโอกาสการเกิดความเสี่ยงด้านความปลอดภัยอาหาร โปรแกรมอบรมพื้นฐานเหมือนคนงานในส่วนผลิตอาจไม่พอ ที่จะทำให้เกิดความตระหนัก การตอกย้ำและเคร่งครัด ในการให้ปฏิบัติตามกฏด้านความปลอดภัยอาหารเป็นสิ่งสำคัญ