ะบบการจัดการสิ่งแวดล้อม มีหลากหลายวิธี แต่ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมตามมาตรฐาน ISO 14001 ที่ต้องเน้น การปฏิปฏิบัติตามข้อกำหนด กฏหมาย และการป้องกันมลพิษ ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันมลพิษคืออะไร...ระบบ ISO 14001 เป็นระบบที่เน้นการป้องกันมลพิษจริงหรือ ?
1. ข้อแนะนำ introduction ที่หน้า "V" ได้กำหนดว่ามาตรฐาน ISO14001 นี้สนับสนุนการปกป้องสิ่งแวดล้อมและป้องกันมลพิษ ในทางที่สมดุลย์กับเศรษศาสตร์ (socio-economic needs).
2. มาตรฐาน ISO14001 มีข้อกำหนดว่า นโยบายต้องรวมถึงความมุ่งมั่นในการป้องกันมลพิษ
3. วัตถุประสงค์ เป้าหมาย ต้องรวมถึง ความมุ่งมั่นในการป้องกันมลพิษ
จากรูปภาพ ทั้ง 3 รูปข้างต้น ท่านจะเห็นว่าระบบการจัดการ ISO14001 เป็นระบบที่เน้นการป้องกันมลพิษ
อะไรคือการป้องกันมลพิษ
นิยาม ของมาตรฐาน ISO14001 ระบุความหมายของคำว่า "การป้องกันมลพิษ" ว่า
การใช้กระบวนการ การปฏิบัติการ เทคนิค วัสดุ อุปกรณ์ ผลิตภัณฑ์หรือพลังงานเพื่อหลีกเลี่ยง ลด หรือควบคุม (โดยการแยกหรือการรวม) การเกิดขึ้น การระบาย หรือทิ้งมลสารประเภทต่างๆหรือของเสีย เพื่อที่จะลดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมในด้านลบ (adverse environmental impacts)
หมายเหตุ : การป้องกันมลพิษสามารถรวมถึงการลดและกำจัดแหล่งกำเนิด การเปลี่ยนแปลงกระบวนการผลิตภัณฑ์ หรือบริการ การใช้ทรัพยากร วัตถุดิบ และพลังงานทดแทนอย่างมีประสิทธิภาพ การใช้ซ้ำ การนำกลับมาใช้ใหม่ การปรับปรุง และการบำบัด
ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมตามกรอบของมาตรฐาน ISO14001 ควรเป็นเช่นไร
ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม ISO14001 ต้องไม่เน้นที่ ระบบการจัดการของเสีย ที่ ซึ่งเป็นการบำบัด /กำจัดที่ปลายท่อ (end of pipe treatment) ที่ซึ่งเป็นเน้นการทำการบำบัด หรือกำจัดเช่น การฝักกลบ การบำบัดน้ำเสีย แต่เพียงอย่างเดียว
แต่ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม ISO14001 ต้องเป็นระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมที่เน้น การลด /การไม่ทำให้เกิดของเสีย "Waste minimization" หรือเรียกอีกชื่อว่า การป้องกันมลพิษ (pollution prevention) หรือเรียกอีกชื่อว่า เทคโนโลยีสะอาด(clean technology/cleaner production) เป็นการป้องกันและลดปริมาณของเสียให้มากที่สุด
การป้องกันมลพิษ เป็น การลดมลพิษที่แหล่งกำเนิดโดย
1. การปรับปรุงผลิตภัณฑ์
การเปลี่ยนองค์ประกอบ การทำผลิตภัณฑ์ทดแทน การทำให้ผลิตภัณฑ์ประหยัดพลังงาน ( Design for Environmental)
2. การเปลี่ยนวิธี
เปลี่ยนวัตถุดิบ ใช้วัตถุดิบที่มีมลพิษน้อย หรือใช้วัสดุอื่นทดแทน หรือ หาทางประหยัดวัสดุ
เปลี่ยนเทคโนโลยี เปลี่ยนแปลงกระบวนการผลิต เปลี่ยนรูปแบบการติดตั้งและท่อทาง ใช้ระบบอัตโนมัติ เปลี่ยนแปลงค่าปัจจัยการผลิต
ปรับปรุงการจัดการ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดปริมาณของเสีย loss control การแยกประเภทของเสีย ปรับปรุงระบบขนย้ายวัสดุ ปรับการวางแผนการผลิต การวางแผนวัสดุและทรัพยากร
การป้องกันมลพิษ เป็นการนำกลับมาใช้ใหม่ ไม่ว่าการนำมาใช้ใหม่ในโรงงานหรือนอกโรงงานโดย
การ reuse คือ การนำกลับไปใช้ใหม่ในกระบวนการเดิม หรือ การนำไปใช่ทดแทนในกระบวนการอื่น
การ reclaim การสกัดเอาทรัพยากรคืน หรือ การผลิตผลพลอยได้
ไม่ว่าท่านได้รับการรับรองระบบISO14001 แล้วหรือไม่ คำถามที่ต้อง ถามคือนอกจากมีเอกสารเพิ่มเติมในบริษัทท่านแล้ว มีบันทึกอีกมากมายที่ต้องทำเพิ่ม แล้วท่านได้มีการปรับปรุงกระบวนการ/ผลิตภัณฑ์อะไรไปบ้าง มลพิษอะไรที่ท่านได้ลดลงไป ค่าใช้จ่ายในการบำบัด กำจัดลดลงบ้างหรือไม่ มีการประหยัดทรัพยากรอะไรบ้างในองค์กรท่าน
ได้คำตอบว่าอย่างไรครับ !!